آرت‌تاکس – گروه سینمای ایران: تیزر فیلم «ناگهان درخت» به کارگردانی صفی یزدانیان، با بازی پیمان معادی و مهناز افشار به همراه آهنگ «برمی‌گردم» با صدای آرمان گرشاسبى

Suddenly A Tree directed by Safi Yazdanian; Music by Arman Garshasbi

Suddenly A Tree which is directed by Safi Yazdanian will be released this next week on Filimo. This is Mahnaz Afshar’s final unreleased movie during her time in Iran. Her co-star is Peyman Maadi.
A music video for the movie has been released by Arman Garshasbi

از مجموعه تحلیل‌گران عصر ارتباطات بیش‌تر ببینید:

آرت‌تاکس را در تلگرام و اینستاگرام دنبال کنید

کیدتاکس Kidtalks.ir | کیدتاکس رسانه تصویری کودکان و نوجوانان

تک‌تاکس Techtalks.ir | اولین رسانه تصویری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران

اختصاصی از آرت‌تاکس: یادداشت میلاد سعیدی بر روی فیلم «رضا موتوری» به کارگردانی مسعود کیمیایی و با بازی بهروز وثوقی به مناسبت پنجاه سالگی اکران این اثر در سینماها

نیم‌قرن پس از نمایش فیلم «رضا موتوری»
زخم رفیقان ادوار بر تن کیمیایی

رضا موتور‌ی‌ در‌ سال‌ نمایش‌ش و چند سال بعد، آن‌چنان که‌ قیصر موردتوجه‌ قرار گرفت مورد اقبال‌ عمومی نبود اما در گذر پنجاه‌ساله، اتفاقی معکوس «رضا موتوری‌» را بیش‌تر از قیصر درنظر تماشاگران سرزنده و مماس بر زمان قرار داده است. نکته‌ی جالب این‌جاست که در زمان پخش موسیقی فیلم در لاله زار و شمیران نیز ملودی‌هاش خیلی جایگاه نیافت اما قصه‌ در‌ ادامه کمی متفاوت شد.
نسل برآمده از دهه‌ی چهل و پنجاه محاسبه‌ای دیگر بر متر فیلم‌بینی خود داشت. آن نسل صدای فرهاد را نماد اعتراض واقعی موسیقی می‌دانست و نغمه‌های فرهاد را شاید بیش‌تر یک اعتراض اجتماعی منظور می‌کرد تا یک اعتراض سیاسی. این میان، محور موج نوی سینمای ایران یعنی کیمیاییِ بزرگ، بیش‌ترین نقش را در جلوه‌ی دوباره‌ی اثرش داشته و دارد، که علل مختلفی را می‌توان برای آن در نظر گرفت ولی قبل از بیان این علل و شاید بهتر بگویم به جای بیان این علل باید یک‌بار برای همیشه‌ از نمایش‌های بی‌تاریخ و بی‌هویت دست برداریم و با صدای بلند قبول کنیم که سه چهار کار اول کیمیایی خیلی بیش‌تر از سایر هم‌سالان او لرزش به جان تماشاگران خو گرفته به آبگوشت و پیاز انداخت؛ تماشاگرانی که هیجانی وحشی را بر پرده‌ی سفید تماشا می‌کردند که برخلاف قیصر اتفاقن این بار خیلی بیش‌تر از زندگی اجتماعی خالق اثر برآمده؛ زخمی که در لنز دوربین نصرت‌الله کنی، موسیقی منفردزاده و در طیف خون چهره‌ی وثوقی قابل تماشا بود. قصد ندارم در این فرصت به بیان ویژگی‌های ممتاز فیلم که خود شروع نوعی ژانر در سینمای ایران و موسیقی متن است بپردازم؛ نیتم این است که توجه خواننده‌ی امروز را به این نکته جلب کنم که آثار کیمیایی آغشته به زخم است و این زخم را رفیق بر پیکر سینمایی کیمیایی زده است، نه مردم و نه حتا مدیران. این زخم را همکاران او در طی دهه‌ها بر او زدند؛ کسانی که خود را ستایش کردند، نه کیمیایی را… چنان که خودپرستی آنان را به این سمت برد که بهترین ایام کیمیایی ایام همکاری با ما بوده و از هر دهه شاهد نشان‌هایی می‌توان آورد. کیمیایی امروز و در گذر زمان، زخمی است؛ ولی نه زخمی اجتماع و مردم, بلکه زخمی رفیقان ادوار است.

نکته: «رضا موتوری» ۵۰ سال پیش در دهم آذر ۱۳۴۹ به‌عنوان سومین فیلم مسعود کیمیایی پس از بیگانه بیا و قیصر روی پرده رفت.

نوشته‌ی میلاد سعیدی

از مجموعه تحلیل‌گران عصر ارتباطات بیش‌تر ببینید:

آرت‌تاکس را در توئیتر، تلگرام و اینستاگرام دنبال کنید

کیدتاکس Kidtalks.ir | کیدتاکس رسانه تصویری کودکان و نوجوانان

تک‌تاکس Techtalks.ir | اولین رسانه تصویری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران

نقد مستند «خاطرات موتورسیکلت» | نوشته‌ی فرهاد ریاضی، عضو حلقه‌ی منتقدان آرت‌تاکس، برای مستند «خاطرات موتورسیکلت» به کارگردانی امیرحسین نوروزی

نه یک مستند تبلیغی دیگر پیرامون جنگ

حالا دیگر این جمله از وصیت‌نامه حمید باکری را بارها شنیده‌ایم: «دعا كنيد كه خداوند شهادت را نصيب شما كند، در غير اين صورت زماني فرا مي‌رسد كه جنگ تمام مي‌شود و رزمندگان امروز سه دسته مي‌شوند: اول دسته‌اي كه به مخالفت با گذشته خود برمي‌خيزند و از گذشته خود پشيمان مي‌شوند. دوم آن‌هایی كه راه بي‌تفاوت را بر مي‌گزينند و در زندگي مادي غرق می‌شوند و سوم دسته‌اي كه به گذشته خود وفادار مي‌مانند و احساس مسئوليت مي‌كنند كه از شدت مصایب و غصه‌ها دق خواهند كرد». مستند «خاطرات موتورسیکلت» (امیرحسین نوروزی، ۱۳۹۸) قصه یکی از آن دسته سومی‌هاست که غم خورد، ولی ماند.

جلیل نقاد، همراه با دیگر دوستان موتورسوار خود، در دهه پنجاه، زمان‌های آزاد خود را به انجام حرکات نمایشی و آکروبات با موتورهای تریل خود در تپه‌های اطراف تهران می‌گذراندند. آغاز جنگ و دعوت دکتر چمران از این گروه برای حرکت به سمت جبهه‌ها جهت کمک به مناطقی که به علت صعب‌العبور و ناهمواری، امکان حرکت دیگر وسایل نقلیه وجود نداشت، نقطه برخورد آن‌ها با این واقعه بود. فیلم از همین لحظه آغاز می‌شود. در جایی که، قلاب خود را از نقطه‌نظر پیشنهادی روایت، به راحتی به قلب تماشاگر پیوند می‌زند؛ این‌که این آدم‌ها نه به علت باوری عمیق به مفاهیمی مثل وطن و … که اتفاقا در ابتدا به خاطر هیجان و آوانتوریسم و عشق به موتورسواری با این دعوت و سفر همراه می‌شوند. در حقیقت، فیلم با تمرکز بر این آدم‌های معمولی، در همان ابتدا گارد تماشاگر را باز می‌کند. لحن صمیمانه و رگه‌های طنز شخصیت‌های همراه جلیل، این امکان را به ما در مقام مخاطب می‌دهد که دور از تبلیغات رسمی نهادها، قصه این آدم‌ها را به عنوان یک «روایت خانوادگی» باور کند. این به واقع بزرگترین دستاورد فیلم است. مخاطبی که با مطالعه سابقه کارگردان در ساخت آثار مختص جشنواره عمار (با آن جهت‌گیری عموما سیاسی مشخص آن رویداد)، احتمالا انتظار ساخت یک مستند تبلیغی دیگر پیرامون جنگ تحمیلی را دارد، با تجربه لحن فیلم در همان لحظات ابتدایی، دیگر بی‌توجه به گروه تهیه فیلم، خود را به دل قصه می‌سپارد.

به رغم صمیمیت دلپذیر فیلم و نگاه کاملا بی‌طرفانه کارگردان، فیلم ولی در جاهایی ولی این قرارداد را با اضافه‌شدن میان‌‌نویس‌هایی خدشه‌دار می‌کند. اشعار و جملات ادبی‌ اضافه‌شده، گویی شبیه نریشن‌های آسیب‌زننده نیمه دوم فیلم «غلامرضا تختی»، به بازگویی مجدد همه آنچه پیش‌تر و در دقایق قبل، با ایماژ، ظرافت و ایجاز بر روی پرده دیده بودیم می‌پردازد. دست‌کم گرفتنی که با هدف شیرفهم‌کردن مخاطب، به آن پیکره منسجم فیلم آسیب می‌زند و اجازه نمی‌دهد که این اثر دلنشین و مفرح، به یک مستند کامل تبدیل شود.

اگر زیرگونه «سینمای دفاع مقدس» را در قالب ژانر جهانی «سینمای جنگ» به عنوان یکی از تنها مولفه‌های تماما بومی سینما برشمریم حالا در چهل سالگی آغاز جنگ تحمیلی، می‌توان به مروری بر دستاوردهای سینما در تصویر این واقعه مهم تاریخ این سرزمین پرداخت. اگر نیمه اول و دوم دهه شصت را به آثاری که صرفا با هدف تهییج مخاطبین به شرکت در جنگ و برشمردن رشادت‌های رزمندگان در بستری کاملا سفید و سیاه اختصاص دهیم (به جز دو تجربه ابراهیم حاتمی‌کیا در «دیده‌بان» و «مهاجر» و بعدتر عزیزالله حمیدنژاد با «هور در آتش»)، دهه هفتاد را می‌توان به آثاری اختصاص داد که عموما به دوران پساجنگ می‌پرداختند و وضعیت و اکنونِ آن مبارزان جبهه‌ها را در روزگار جستجو می‌کند. تلاش حاتمی‌کیا در «از کرخه تا راین» و «آژانس شیشه‌ای»، رسول ملاقلی‌پور در «قارچ سمی» (تولیدشده در ۱۳۸۰) را می‌توان در رسته این گروه برشمرد. در همین بازه، آغاز روایت‌های سیال‌ذهن و در‌هم‌آمیزی عینیت و ذهنیت را نیز با «سفر به چزابه» و اضافه‌شدن رگه‌های طنز در ترسیم زمختی و بی‌رحمی آن واقعه را با «لیلی با من است» شاهد بودیم. اما نیمه اول دهه هشتاد و با آثاری چون «طبل بزرگ، زیر پای چپ» (خسرو معصومی، ۱۳۸۳) و بعدتر «ملکه» (محمدعلی باشه‌آهنگر)، پای سوالات هستی‌شناسانه و انگاره‌های فلسفی به سینمای جنگ باز شد. از همین زمان، صفت‌ «ضدجنگ» به ادبیات سینمای دفاع مقدس اضافه شد که بعضا با واکنش‌های تندی از سوی مصادره‌کنندگان همیشگی جنگ، روبرو شد. آن‌ها این‌گونه آثار را ضد کلیت جنگ تحمیلی قلمداد می‌کردند حال آنکه سازندگان‌ این آثار، آن‌ها را ضد ماهیت و مفهوم جنگ در معنای عام در عین تصویر دلاوری و رشادت‌های مردان و زنان این سرزمین می‌انگاشتند.

حالا می‌شود با ساخت آثاری شبیه «خاطرات موتورسیکلت»، مسیر تازه‌ای را در ادامه دستاوردهای پیشین سینمای جنگ ما، پیگیری کرد. مستند-‌پرتره‌هایی از آدم‌هایی که در گروه همان دسته سوم قرار می‌گیرند. شبیه‌ ما معمولی و با همین لذت‌ها و علایق و ترس‌های این جهان بودند که روزی به جبهه‌های دفاع از سرزمین رفتند ولی در بازگشت، در سیر جامعه رو به تحول فراموش شدند. یکی مثل جلیل نقاد که در گوشه‌ای گمشده از نگاه‌ها، به زیست فروتنانه و رنج‌ناک خود، در سکوت ادامه داد.

نوشته‌ی فرهاد ریاضی

Motorcycle Memories Review; by Farhad Riazi

With the making of documentaries like Motorcycle Memories, there are new ways to explore our 8 year war cinema. Normal people like us with the same joys and fears who went on to defend our country and then after faded from memories.

از مجموعه تحلیل‌گران عصر ارتباطات بیش‌تر ببینید:

آرت‌تاکس را در توئیتر، تلگرام و اینستاگرام دنبال کنید

کیدتاکس Kidtalks.ir | کیدتاکس رسانه تصویری کودکان و نوجوانان

تک‌تاکس Techtalks.ir | اولین رسانه تصویری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران