ترجمه‌ی فارسی اختصاصی آرت‌تاکس از داستان‌های کوتاه نیویورکر: «شکسپیر در دوران طاعون واقعاً چه کرد» به قلم دنیل پولاک-پِلزنر

«یادتون باشه شکسپیر «لیر شاه» رو زمانی که به خاطر طاعون توی قرنطینه بود نوشت.»

~ روزان کَش، در توییتر، ۱۳ مارس ۲۰۲۰

روز اول:

قلم‌ها ردیف شدن. نوک همه‌شون تیزه. پوست آماده است. امروز صبح صدای ناقوس مرگ هم نیومد. تو قراره «لیر شاه» رو بنویسی!

روز دوم:

اصلاً به خودت فشار نیار. عیب نداره که روز اول رو صرف ایده‌پردازی کنی. چیزی به اسم ایده‌ی بد نداریم. نوک قلم‌ها هنوز تیزه. تو می‌تونی!

روز سوم:

می‌دونی کدوم نمایشنامه عالی بود؟ «ژولیوس سزار». الان دوباره خوندم:«در چه اعصار و زمانه‌هایی این عمل شرافتمندانه‌ی ما، در کشورهایی که هنوز پا به عرصه‌ی وجود نگذاشته‌اند و به زبان‌هایی که هنوز مجهول است، به صورت نمایش تکرار خواهد شد![۱]» دم خودم گرم!

روز چهارم:

اولین پیش‌نویس لازم نیست بی‌نقص باشه. محرر بعداً بررسیش می‌کنه. برو سر وقت یه نسخه‌ی کر و کثیف.

روز پنجم:

«پرده‌ی اول، صحنه‌ی اول» می‌شد “Actus Primus, Scaena Prima” یا “Actus Primus, Scaenus Primus”؟

روز ششم:

بن جانسون تا الان باید تقریباً شیش تا نمایش‌نامه نوشته باشه.

روز هفتم:

هیچ رقابتی در کار نیست. سرت توی کار خودت باشه. کی «تیتوس آندرونیکوس» رو نوشته لعنتی؟

روز هشتم:

این‌ها عفونت طاعونه؟ یه کم قرمز رنگن.

روز نهم:

این‌ها قطعاً عفونت طاعونن.

روز دهم:

اگه مرغ رو به بدنت بمالی واقعاً واسه درمان موثره؟

روز یازدهم:

این‌ها عفونت طاعون نیستن. آخیش! برگردیم سر وقت قلم و پوست.

روز دوازدهم:

نوک قلم‌ها رو تیز کن.

روز سیزدهم:

دو هفته است که یه نیم‌تنه و شلوار رو پوشیدی.

روز چهاردهم:

بالاخره بهم الهام شد! اگه کوردلیا و احمق هرگز توی یه صحنه با هم ظاهر نشن اون وقت این دستیار جدید می‌تونه نقش جفتشون رو بازی کنه. حقوق یه بازیگر توی شیش تا اجرا (خوش‌بینانه است ولی خب. چرا که نه؟) رو که می‌شه سی پنس پس‌انداز می‌کنم. می‌تونم نیم‌تنه و شلوار جدید بخرم.

روز پانزدهم:

دلم برای بِربِج تنگ شده.

روز شانزدهم:

روش جدید: بین وعده‌های غذایی روزه می‌گیرم. ذهن رو پاک می‌کنه.

روز هفدهم:

احساس می‌کنم گرسنه‌ام.

روز هجدهم:

با این همه صدای ناقوس مرگی که می‌آد سخت می‌شه تمرکز کرد.

روز نوزدهم:

دارم سعی می‌کنم جادوگرها رو وارد بازی کنم. شاه جیمز از جادوگرها خوشش می‌آد. شاید دختر بزرگ لیر باید جادوگر از آب دربیاد؟ یا این که ادگار و ادموند برادرهای دوقلو باشن و یکیشون جادوگر باشه؟ و لباس مبدل می‌پوشه و خودش رو کوردلیا معرفی می‌کنه؟ احمق واقعی کیه؟ اگه ورود و خروج شخصیت‌ها رو مرتب کنی، دستیار می‌تونه هر چهار نقش رو بازی کنه.

روز بیستم:

پرده‌ی اول، صحنه‌ی اول. به نوشتن ادامه بده. پرده‌ی اول، صحنه‌ی اول. پرده‌ی اول، صحنه‌ی اول. پرده‌ی اول، صحنه‌ی اول. پرده‌ی اول، صحنه‌ی اول.

روز بیست‌ویکم:

ae درست نوشتن چقدر سخته.

روز بیست‌ودوم:

نوک قلم‌های جدید نیاز دارم.

روز بیست‌وسوم:

اون ناقوس دوزخی رو تمومش کنین! فهمیدیم دیگه بابا!

روز بیست‌وچهارم:

«ما، با خدایان، کارمان همان داستان مگس است و بچه‌های بازیگوش؛ به بازی می‌کُشندمان.[۲]» ایول!

روز بیست‌وپنجم:

زیادی داستان تیره و تار شد. حال و هوا رو ملایم نگه دار! هیچ کس دلش نمی‌خواد بعد از طاعون یه تراژدی ببینه.

روز بیست‌وششم:

احتمالاً جانسون داره یه کمدی می‌نویسه.

روز بیست‌وهفتم:

حالا اگه دانشگاه نمی‌رفتی چی می‌شد؟

روز بیست‌وهشتم:

شما مردان «شاه» هستین! بگو: مردان شاه! مردان شاه می‌ترکونن!

روز بیست‌ونهم:

اگه این نمایش‌نامه‌ی لعنتی رو امروز ننویسی شاه جیمز سرت رو می‌بره و می‌ذاره توی سینی.

روز سی‌ام:

می‌دونی چی خودخواهانه است؟ این که وقتی مردم دارن به معنای واقعی کلمه «می‌میرن» بشینی نمایش‌نامه بنویسی.

روز سی‌ویکم:

تو می‌تونستی یه عطار باشی و واقعاً به مردم کمک کنی.

روز سی‌ودوم:

تو یه تیکه کثافت طاعون‌گرفته‌ای.

روز سی‌وسوم:

می‌دونی چی بیش‌تر از همه بی‌ارزشت می‌کنه؟ این که وقتی بقیه دارن می‌میرن، تو منابع لازم رو برای سپری کردن روزت با نوشتن نمایش‌نامه داشته باشی و بعد اون رو ننویسی!!

روز سی‌وچهارم:

هر روز یه ذره ببرش جلو.

روز سی‌وپنجم:

می‌دونی کی‌ها زندگی راحتی دارن؟ آن و سوزانا توی استراتفورد. اون‌ها مجبور نیستن چیزی بنویسن.

روز سی‌وششم:

ایده‌ی جدید: برادر کوچک‌تر دوک حقیقی میلان قدرت رو از اون غصب می‌کنه، اون رو با دختر خردسالش به دریا می‌فرسته تا غرق بشن. دوک که کشتی‌شکسته شده به یه جزیره‌ی جادویی می‌رسه، ارواح زمین و آسمون رو تحت اختیار خودش درمی‌آره و طوفانی رو احضار می‌کنه تا از برادرش انتقام بگیره. اون وقت پز ورق‌های رعد و برق مصنوعی فلزیم هم به دنیا می‌دم!

روز سی‌وهفتم:

ایده‌ی احمقانه‌ای بود.

روز سی‌وهشتم:

قرنطینه داره تموم می‌شه. کوارانتا می‌شه چهل. ترِنتا می‌شه سی. وِنتی می‌شه بیست. عجب وقت خوبیه که ایتالیایی یاد بگیرم!

روز سی‌ونهم:

«بار سنگین این روزگار را باید به دوش کشید؛ آن چه حس می‌کنیم؛ سخن از همان بگوییم، نه آن چه گفتنش بر ما ضرور شمرده می‌شود. آن که پیر است بار بیش‌تری بر دوش برده است؛ما که جوانیم، کاش هرگز نه آن همه ببینیم و نه آن همه طولانی عمر کنیم. »

روز چهلم:

لعنتی.

نویسنده: دنیل پولاک-پِلزنر – نیویورکر

مترجم: پویا مشهدی محمدرضا – آرت‌تاکس

توضیحات:

[۱] ن. ک «مجموعه‌ی آثار نمایشی ویلیام شکسپیر»، ترجمه‌ی علاءالدین پازارگادی، چاپ سوم ۱۳۸۱، ص ۷۸۴

[۲]  ن.ک «شاه لیر»، ویلیام شکسپیر، ترجمه‌ی م. آ. به‌آذین، پرده‌ی چهارم، صحنه‌ی یکم، چاپ چهارم ۱۳۹۲، ص ۱۰۱

در کنار مطالعه‌ی داستان کوتاه «شکسپیر در دوران طاعون واقعاً چه کرد» بخوانید:

معرفی کتاب‌های مناسب برای روزهای کرونا و خانه‌نشینی

از مجموعه تحلیل‌گران عصر ارتباطات بیش‌تر ببینید:

آرت‌تاکس را در توئیتر، تلگرام و اینستاگرام دنبال کنید

کیدتاکس Kidtalks.ir | کیدتاکس رسانه تصویری کودکان و نوجوانان

تک‌تاکس Techtalks.ir | اولین رسانه تصویری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران

معرفی کتاب عشق زیاد هم قیمتی نیست

این تنها روش من برای وجود داشتن مقابل توست. این‌که اولین خواننده‌ات باشم، کسی که تو استعدادت را با او امتحان می‌کنی، کسی که با او بازی قدرت کنی. من آینه‌ی تو هستم. تو در اتاق‌مان تکه‌هایی از کتاب‌هات را با صدای بلند می‌خوانی، درست موقعی که دوست دارم کنارم باشی. از این رو، متن‌هات را مقصر می‌دانم و انتقامم را از آن‌ها می‌گیرم، از روحیه‌ی منتقدانه‌ام تا نخ‌نما کردن کارت استفاده می‌کنم. کاری می‌کنم تقاص کوتاهی‌ات را در حق من پس بدهی.

آن‌چه خواندید بخشی از داستان کوتاه « از همین حالا دلم برات تنگ شد» یکی از یازده داستان کتاب عشق زیاد هم قیمتی نیست است. کتابی که در سال ۲۰۰۷، برنده‌ی جایزه گنکور داستان کوتاه شد و باعث شد نام بریژیت ژیرو در بیرون از مرزهای فرانسه نیز شنیده شود.

اصغر نوری، مترجم، در مقدمه‌ی «عشق زیاد هم قیمتی نیست» درباره‌ی ژیرو نوشته:

همه‌ی بیوگرافی‌های منتشرشده از او در یک جمله‌ی واحد خلاصه می‌شوند: او سال ۱۹۶۰ در الجزایر ( شهر سیدی بل آبس) به دنیا آمده است و امروز در لیون زندگی می‌کند. بعضی جاها چند جمله‌ی دیگر به آن‌ جمله‌ی واحد اضافه می‌شود، این‌که ژیرو پس از تجربه‌ی کارهای مختلفی چون کتابفروشی، روزنامه‌نگاری و ترجمه، خودش را تماما وقف نوشتن کرده.

وقفی که موقوف‌ش ۸ رمان و دو مجموعه داستان کوتاه است. از میان تمام آثار ژیرو تنها سه اثر فرصت انتشار در ایران را پیدا کردند: «مد سیاه»، «سال‌غریب» و مجموعه داستان کوتاه «عشق زیاد هم قیمتی نیست». نثر و نحوه‌ی داستان‌پردازی ژیرو در اخری بیش از هر چیزی یادآور داستان‌کوتاه‌های آمریکایی در قرن بیستم است. موجز و عاری از هرگونه اطناب و زیاده‌گویی. او با انتخاب راوی اول شخص به دل موقعیت‌هایی می‌زند که شاید با راوی سوم شخص تا این اندازه دراماتیک نباشند. نخ تسبیح داستان‌های کتاب عشق زیاد هم قیمتی نیست پایان یک رابطه‌ی عاشقانه از نظرگاه زنان است. رابطه‌ای که گاه چند ساعت از آن گذشته، گاه چندسال و حالا پای بچه‌‌هایی هم به میان آمده. راوی هم لزومن یک طرف رابطه نایستاده، در داستان «جای درست» دختربچه‌ای‌ست که شاهد جدایی پدر و مادر از یک‌دیگر است و جدایی را برای ما در مختصاتی دیگر تصویر می‌کند. «عشق زیاد هم قیمتی نیست» جایی درست میان کتاب‌های عامه‌پسند و فاخر می‌ایستد و می‌تواند هر دوسر طیف را راضی نگه دارد. مجموعه‌داستانی که تا مدت‌ها در خاطر خواننده باقی خواهد ماند.

تاک‌شوی دونقطه، برنامه‌ای درباره‌ی روایت در جهان امروز

تاک‌شوی دو نقطه – قسمت اول | بابک بیات: با نوشتن فکر می‌کنم | لینک تماشا

تاک‌شوی دو نقطه – قسمت دوم | سینا دادخواه: نویسنده‌ام، داستان‌نویس نیستم!‌ | لینک تماشا

تاک‌شوی دو نقطه – قسمت سوم | حسین وحدانی: می‌خواهم بگویم رابطه هم … | لینک تماشا

تاک‌شوی دو نقطه – قسمت چهارم | میثم کیانی: هجمه‌‌ی کلمه‌های به سراغم آمده |‌ لینک تماشا

تاک‌شوی دو نقطه ـ قسمت پنجم | یلدا علایی: برای خودم سراغ کلمه رفتم | لینک تماشا

تاک‌شوی دو نقطه – قسمت ششم | آنالی اکبری: کلمه وقتی باارزش است که حسی پشتش باشد | لینک تماشا

معرفی کتاب: هری پاتر و جام آتش

آثار زیادی در حوزه‌ی ادبیات ژانری، این‌ سال‌ها با استقبال مخاطبین روبه‌رو شده‌اند اما هیچ‌‌کدامشان به اندازه‌ی هری پاتر نتوانستند به دل فرهنگ عامه راه پیدا کنند. جوانا کیت رولینگ با انتشار نوشته‌هایش مسیر باورنکردنی‌ای را طی کرده: از تدریس ادبیات انگلیسی در ادینبرو تا تبدیل شدن به مغز متفکر بزرگ‌ترین رخداد ادبیات ژانری هزاره‌ی سوم.

سه کتاب اول، با حال‌وهوای کودکانه‌شان ما را در دوران کودکی همراه کردند و این دنیای عظیم و شگفت‌انگیز را ذره ذره برای مخاطب ناآشنا گسترش دادند اما سه کتاب پایانی بسیار تاریک‌تر و جدی‌تر از مجلدهای قبل روایت شده‌اند، و آن دنیای شگفت‌انگیز اولیه را به مکانی پر از رنج و درد تبدیل می‌کنند. کتاب چهارم: هری پاتر و جام آتش نقطه‌ی آغاز این تغییر مسیر است و گذاری‌ست برای عبور از جهان کودکانه به دنیای سیاه پیش رو. داستان جام آتش دقیقا همان آرامش پیش از طوفان است که کاشته‌های کتاب‌های پیشین را برداشته و با کنار هم قرار دادن آن‌ها، ماجرایی جذاب می‌سازد.

از جمله نکات جالب توجه هری پاتر و جام آتش که آن را از باقی کتاب‌ها متمایز می‌کند، بسط و گسترش جهان جادوگری است: برای اولین بار جادوگران کشورهای دیگر را می‌بینیم، با فرهنگ‌شان آشنا می‌شویم و دیدمان نسبت به این دنیای خاص وسیع‌تر می‌شود. مسابقه‌ی سه جادوگر و پیوستن دو مدرسه‌ی رقیب هاگوارتز، بوباتون و دورمشترانگ به قول آلبوس دامبلدور افسانه‌ای: «راهی است برای نزدیک‌تر کردن دنیاهای جادویی ما.» این بسط فقط مختص ملیت و قومیت نیست. رویدادهایی مانند جام جهانی کوئیدیچ، دنیای جادوگران را به دنیای ما نزدیک‌ و‌ عمیق‌تر می‌کند

اما داستان‌ها و چالش‌ها . در کتاب با گذشته‌ی تراژیک بعضی از شخصیت‌های مهم آشنا می‌شویم، تقابل میان شخصیت‌ها واضح‌تر می‌شود و دوستی‌ها به چالش کشیده می‌شوند. مسائلی که هری در ابتدا با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند شاید عادی به نظر بیایند اما با پیشرفت داستان سویه‌های دیگری به خود می‌گیرند. برای مثال پدیده‌ی مرگ برای اولین بار نقش پررنگی در داستان دارد و هری بارها به طرق مختلف با آن روبه‌رو می‌شود. از طرفی توطئه‌ای شکل گرفته و دست‌های پشت پرده هری را بی‌آن که خبر داشته باشد جلو می‌‌برند. شاید هاگوارتز امن باشد اما خطر همیشه در کمین اوست و یک لحظه غفلت کافی است تا هری نیست شود.
در نتیجه، این قدم محکم رولینگ به دنیای بزرگسالانه و گسترده‌تر برای دنیای جادوگری ذهنش منجر شده به روایت یکی از جذاب‌ترین داستان‌های هری پاتر.

تاک‌شوی دونقطه، برنامه‌ای درباره‌ی روایت در جهان امروز

تاک‌شوی دو نقطه – قسمت اول | بابک بیات: با نوشتن فکر می‌کنم | لینک تماشا

تاک‌شوی دو نقطه – قسمت دوم | سینا دادخواه: نویسنده‌ام، داستان‌نویس نیستم!‌ | لینک تماشا

تاک‌شوی دو نقطه – قسمت سوم | حسین وحدانی: می‌خواهم بگویم رابطه هم … | لینک تماشا

تاک‌شوی دو نقطه – قسمت چهارم | میثم کیانی: هجمه‌‌ی کلمه‌های به سراغم آمده |‌ لینک تماشا

تاک‌شوی دو نقطه ـ قسمت پنجم | یلدا علایی: برای خودم سراغ کلمه رفتم | لینک تماشا

تاک‌شوی دو نقطه – قسمت ششم | آنالی اکبری: کلمه وقتی باارزش است که حسی پشتش باشد | لینک تماشا