چرا اسکار فیلم تنت به کارگردانی کریستوفر نولان را نادیده گرفت؟
در سالی که رقابتی بین فیلمهای بلاکباستری در جریان نبود، انتظار میرفت «تنت»، اثر مهیج ۲۰۰ میلیون دلاری کریستوفر نولان، بیشتر از دو نامزدی اسکار به دست بیاورد، اما برخلاف تصور این اتفاق نیافتاد. در عوض، درام سیاهسفید «منک» که داستانش در دوران طلایی هالیوود روایت میشود، نامزد ده جایزه اسکار شده اسس. همچنین وسترن حماسی پل گرینگریس با عنوان «خبرهای جهان»، نامزد دریافت چهار اسکار شده.
اما چرا این اتفاق برای تنت افتاد؟
به یک دلیل؛ برادران وارنر به جای صرف هزینه برای یک فیلمساز ۲.۵ میلیاردی که تمام دوران فیلمسازی استودیوییاش را در این شرکت گذرانده بود، یک کمپین مهم اسکاری برای فیلم «یهودا و مسیح سیاه»، اثر شاکا کینگ راه انداخت؛ این فیلم اولین تجربه فیلمسازی استودیویی کینگ بود که تنها با یکهشتم هزینه «تنت» ساخته شده بود.
دلایل و رویدادهای زیادی باعث شد تا این اتفاق بیافتد و گسترش ویروس کرونا تنها یکی از آنها بود؛ مهمترین عامل این اتفاق را میتوان غرور غیرقابل انعطاف یک کارگردان درجه یک، در مقابل ویروسی کشنده دانست. یکی از تهیهکنندگان اجرایی وارنر گفته بود: «نولان هیچگاه در کارنامهاش قدم اشتباهی برنداشته، کارگردانها مثل جراحهای مغز هستند، باید همیشه درست عمل کنند.»
«یهودا و مسیح سیاه»، برای استودیو موفقیت چشمگیری به ارمغان آورد؛ این فیلم اولین بار در فستیوال ساندنس سال ۲۰۲۱ به نمایش درآمد و واکنشهای جنجالی متعددی در پی داشت. دو هفته بعد در کانال اچبیاو مکس و ۱۸۸۸ سینمای آمریکا اکرانش را آغاز کرد. دنیل کالویا، برای این فیلم برندهی جایزه بهترین بازیگر مرد مکمل در گلدنگلوب و انجمن منتقدان شد. «یهودا و مسیح سیاه» در انجمن تهیه کنندگان، انجمن نویسندگان، انجمن کارگردانان و بفتا نیر نامزد جایزه شد و در اسکار امسال نیز توانست در بخشهای بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه اوریجینال، بهترین فیلمبرداری، بهترین ترانه و بهترین بازیگر مرد مکمل نامزد دریافت جایزه شود.
در حالیکه «تنت» در جایزه اسکار تنها در دو بخش جلوههای بصری و طراحی صحنه نامزد شد، در گلدنگلوب تنها در بخش جایزه بهترین موسیقی متن، در جایزه انجمن منتقدان در بخشهای ویرایش صدا، جلوههای بصری و طراحی صحنه و در بفتا نیز تنها برای جلوههای بصری کاندید شد که البته تاکنون هیچکدام از این جوایز را به دست نیاورده است.
تابستان سال گذشته، در پی شیوع ویروس کرونا، تمام استودیوها اکران فیلمهای پرهزینهشان را به تاخیر انداختند. وارنر نیز قصد داشت برای اکران «تنت» صبر کند، اما نولان موافق توقف نبود؛ او با شور و حرارت بسیاری قصد داشت فیلمش را بهعنوان تنها ناجی سالنهای بستهشدهی سینما اکران کند. نولان کمپینی به راه انداخت و بیانیهای صادر کرد تا استودیو را تشویق به اکران فیلم کند؛ با این کار نمایش تنت در شرایطی قرار گرفت که یا با فروشی استثنایی روبهرو میشد یا در دورهی شیوع کرونا، شکستی سنگین را تجربه میکرد.
صاحبان سینماها، از اظهارات نولان (با رویکرد یا سینماها یا مرگ) استقبال کردند. همچنین فروش بالای فیلمهای قبلی نولان مثل سهگانه «شوالیه تاریک»، «سرآغاز»، «میان ستارهای» و «دانکرک»، آنها را مجاب کرد که به نولان به چشم شوالیهی ناجی سینما نگاه کنند. سینماهای بزرگ زنجیرهای که بدون هیچ درآمدی، ۵ ماه تعطیل بودند، به دنبال صحبتهای نولان، ۶۸ درصد از سالنهاشان را در روز سوم سپتامبر برای اکران تنت بازگشایی کردند. تنت در افتتاحیهاش در آمریکای شمالی، ۹.۴ میلیون دلار فروش داشت و این رقم در دو هفته اول اکران به ۲۹.۵ میلیون دلار رسید.
اما این اتفاق، استراتژی بابمیل برادران وارنر نبود؛ به نقل از منابع مختلف، وارنر قصد داشت ایدهآلترین بازهی زمانی را برای نمایش فیلم محاسبه کند تا بیشترین سود عایدش شود. مدیران توزیع متوجه شدند تعداد روزافزون مبتلایان کرونا، با بازگشایی احتمالی سالنهای سینما در تضاد است و به این نتیجه رسیدند که سود زیادی در انتظارشان نیست. از طرفی مدیران اجرایی استودیو به این شهرت دارند که به فیلمسازان مستعد با شهرت جهانی، به عنوان باهوشترینها اعتماد میکنند.
«تنت» در خارج از آمریکا به موفقیتهای زیادی (جدا از نقدهای متوسط، میانگین امتیاز منتقدین در سایت متاکریتیک :۶۹) دست یافت؛ اما فروش فیلم به دلیل محدودیت دسترسی صندلی سینماها، در شش ماه بعدی سال، ناامید کننده شد (۳۶۳.۳ میلیون دلار در جهان). در هفتههای گذشته که برخی از سینماهای آمریکا با ۲۵ درصد ظرفیت بازگشایی شدند، تنت در تعدادی از سالنهای نیویورک و لسآنجلس برای رای دهندگان واکسینه شده اسکار به نمایش درآمد.
اما حالا برای انجام این کار بسیار دیر است؛ در ماه نوامبر، نولان که از فروش فیلم ضربه خورده بود، به برادران وارنر گفت برای پخش گسترده فیلم هزینه کنند، نه برای کمپین تبلیغاتی اسکار. وارنر نیز بودجه تنت را صرف پخش در سینماها و عرضه نسخه بلوری و اچدیویدی فیلم کرد.
استودیو فیلم را برای اعضای آکادمی اسکار نفرستاد و هزینهی لازم برای آپلود فیلم را در پورتال آکادمی اسکار تقبل نکرد؛ همچنین تنت را در هیچکدام از افزونههای تبلیغاتی اینترنتی قرار نداد و نمایش یا جلسه پرسش و پاسخ آنلاینی نیز برایش برگزار نکرد.
همه اینها پیش از زمانی بود که رئیس رسانه وارنر، جیسون کیلار، روز سوم دسامبر اعلام کرد تمام ۱۷ فیلمی که برادران وارنر برای اکران در سال ۲۰۲۱ در نظر گرفته است، در اچبیاومکس و سالنهای سینما نمایش داده خواهند شد. این خبر واکنش شدید مدیر برنامهها، شرکای استودیو، سرمایهگذاران و هنرمندان را در پی داشت که نولان تنها یکی از آنها بود.
نولان در بیانیهای در هالیوود ریپورتر، استودیوی وارنر را ناکارآمد خواند و در ادامه افزود: «بعضی از بزرگترین فیلمسازان صنعت ما و مهمترین ستارگان سینما، شب با این فکر به خواب رفتند که مشغول همکاری با بهترین استودیوی فیلمسازی هستند و صبح متوجه شدند باید برای بدترین شبکه استریم کار کنند.» در طول تبلیغات تنت برای پخش در VODها در ماه دسامبر، نولان به آسوشیتدپرس گفته بود خیالش راحت است که تنت درگیر افتضاح اچبیاو مکس نیست؛ هیچکدام از رویدادها درون استودیوی وارنر نتیجه خوبی در برنداشت.
بعد از اینکه تنت در پانزدهم مارچ نامزد دو جایزه اسکار شد، رایدهندگان آکادمی اسکار در پرتال نمایش روی لینک نمایش تنت کلیک کردند، اما فیلم در دسترس نبود. این اتفاق به این معنی بود که رایدهنده اسکار باید دیویدی فیلم یا سینمای نمایشدهندهی فیلم را پیدا میکرد؛ چرا که قرار بود تنت روز اول می (۶ روز بعد از اختتامیهی اسکار) روی اچبیاومکس قرار بگیرد. در واقع نولان با متوقف کردن کمپین تبلیغاتی اسکاری فیلماش، صنعتگران و همکاران درجه یکاش را از حمایتهای شغلی (بردن جوایز) محروم کرده بود.
نولان سرانجام تسلیم شد و تنت روز ۲۹ مارچ روی پرتال آکادمی اسکار بارگذاری شد. یک منبع نزدیک به استودیوی وارنر گفت: «اگرچه ما به درخواست فیلمساز، فیلم را برای اسکار تبلیغ نکردیم، اما از نامزدها حمایت میکنیم، فیلم را در پلتفرم آکادمی اسکار قرار میدهیم و راه را برای حضور اعضای اسکار در سینماها هموار میکنیم.»
گمانهزنیهای صنعت سینما بر این است که نولان و تیمش به محض یافتن خانهای (کمپانی) جدید، از وارنر خارج میشوند. اما سوال اصلی این است که کدامیک از کمپانیها، توانایی تحقق پروداکشن سطح بالا و اکران سینمایی مدنظر نولان را دارند؟
ترجمه از نریمان معروفی
صفحهی اختصاصی فیلم «تنت/TENET» در سایت آرتتاکس
از مجموعه تحلیلگران عصر ارتباطات بیشتر ببینید:
آرتتاکس را در توئیتر، تلگرام و اینستاگرام دنبال کنید
کیدتاکس Kidtalks.ir | کیدتاکس رسانه تصویری کودکان و نوجوانان
تکتاکس Techtalks.ir | اولین رسانه تصویری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران