با مری ملکه اسکاتلند آشنا شوید:

عرفان شفیع‌پور، آرت‌تاکس:

«مری ملکه‌ اسکاتلند» محصول ۲۰۱۸ فیلمی‌‌ست در ژانر درام‌های بیوگرافیک که به زندگی پرفراز و نشیب مری استوارت می‌پردازد.

اما مری استوارت کی بود؟ مری تنها فرزند جیمز پنجم، پادشاه اسکاتلند، وقتی تنها شش روزه بود پدرش را از دست داد و به فرانسه رفت. در ۱۶ سالگی با ولی‌‌عهد فرانسه ازدواج کرد. در ۱۷ سالگی ملکه شد و در ۱۹ سالگی وقتی همسرش مرد به اسکاتلند برگشت تا تاج و تخت نه تنها اسکاتلند، که کل بریتانیا  را پس بگیرد. بریتانیایی که در آن زمان ملکه‌ش الیزابت اول بود.

مری یک کاتولیک بود و در همان ابتدای ورودش به اسکاتلند، با تعداد زیادی از اهالی‌ آن‌جا که پروتستان بودند به مشکل خورد. زمان زیادی از ورود مری به اسکاتلند نمی‌گذشت که وارد یک رابطه‌ی عاشقانه با لرد دارنلِی شد و برای بار دوم ازدواج کرد. ازدواجی که ثمره‌ش جیمز تنها فرزند مری استوارت بود. رابطه‌ی دارنلِی و مری پایان خوش نداشت و دارنلِی در یک انفجار کشته شد. انفجاری که به نظر می‌رسید به عمد بوده و شواهد نشان می‌دادند باعث و بانی این انفجار فردی به نام جیمز هپبورن بود. مری استوارت بی‌توجه به حرف بقیه با هپبورن ازدواج کرد؛ و این باعث شد اعتراضات نسبت به‌ش بیش‌تر از قبل شود تا جایی که مری را متهم به قتل لرد دارنلی کردند. مری تنها راه چاره را فرار به انگلیس دید و پیش دخترعموش الیزابت اول رفت. الیزابت که نگران بود مری ادعای سلطنت کند دستور به حصر مری داد. حصری که ۱۸ سال طول کشید. مری در زمان حصرش با پادشاه کاتولیک اسپانیا علیه الیزابت توطئه کرد که ناکام ماند و همین باعث شد الیزابت با درخواست اعدام مری استوارت موافقت کند و مری اعدام شد.

این اولین باری نیست که زندگی مری استوارت تبدیل به فیلم می‌شود. سال‌ ۱۸۹۵، درست چندسال بعد از تولد سینما، یک فیلم کوتاه ۱۸ ثانیه‌ای به نام «اعدام مری استوارت» ساخته شد.

نزدیک به چهار دهه بعد، در سال ۱۹۳۶، جان فورد زندگی مری را دست‌مایه ساخته فیلم قرار داد.

چهار سال بعد، کارل فِرلیک، کارگردان مشهور آلمانی، «قلب ملکه» را بر اساس زندگی ملکه اسکاتلند جلوی دوربین برد.

و جز یک فیلم انگلیسی که در سال‌های اولیه دهه هفتاد ساخته شد و به زندگی مری استوارت پرداخت؛ نزذیک به چهل سال زمان لازم بود تا دوباره زندگی ملکه اسکاتلند راه‌ش را به سینما باز کند. با ورود به هزاره‌ی جدید؛ دو فیلم «الیزابت : عصر طلایی» و فیلم سوییسی «مری ملکه اسکاتلند» محصول ۲۰۱۳ نشان می‌داد که سینما دوست دارد باز هم این قصه‌ی دراماتیک رو به تصویر بکشد.

کارگردان این فیلم جُزی رُرک کسی‌ست که تا قبل از این کارگردان تئاتر بوده و «مری ملکه اسکاتلند» نخستین تجربه‌ی کارگردانی‌ش در سینماست. خود رُرک در مصاحبه‌اش می‌گوید: «یک‌روز در کوهستان‌های اسکاتلند مشعول فیلم‌برداری بودیم و نزدیک ۳۰۰سرباز قرار بود جلوی دوربین بروند. من یک لحظه با خودم فکر کردم تعداد این سربازها از تعداد تماشاچی‌هایی که سالن نمایش من را پر می‌کنند بیشتر است.». اما چی باعث شده که هالیوود به کارگردانی بی‌تجربه اعتماد کند و پروژه‌ای به این بزرگی را به او بسپارد؟ بررسی کارنامه‌ی جُزی رُرک می‌تواند به ما کمک کند. او ۴۶ نمایش را کارگردانی کرده است که نمایش‌نامه‌‌ی۹تا از آن‌ها با دوران زندگی ملکه اسکاتلند هم‌عصرند. این نشان می‌دهد که ررک با ادبیات و هنر  قرن ۱۶ بیگانه نیست. از تصاویر منتشرشده‌ی فیلم هم می‌شود فهمید که سعی شده نورپردازی نماها در حال وهوای نقاشی‌های دوره‌ی‌ رنسانس باشد.

فیلم‌نامه‌ی اقتباسی این اثر را بُ ویلیمون نوشته. فیلم‌نامه‌نویسی که عمده‌ شهرتش را مدیون نوشتن سریال «خانه پوشالی»‌ست . درپشت صحنه‌ی «مری ملکه اسکاتلند» هم اسم چند چهره‌ی اسکاری به‌چشم می‌آید: از الکساندرا بوقنه طراح لباس تا جنی شرکُور که برای فیلم الیزابت توانست اسکار بهترین چهره‌پردازی را از آن خودش کند. نکته‌ی قابل توجه دیگر، یکی‌بودن تیم تهیه‌ی این فیلم با فیلم تحسین‌شده‌ی «تاریک‌ترین ساعت» است. همه‌ی نکات را  گفتیم اما نمی‌شود انکار کرد، کنجکاوی‌برانگیزترین بخش در مورد «مری ملکه اسکاتلند»، کستینگ این فیلم است. جایی که دو ستاره‌ی امروز سینمای جهان یعنی مارگو رابی و سیرشا رونان روبه‌روی هم قرار می‌گیرند. سال گذشته رابی برای فیلم «من، تونیا» و رونان برای فیلم «لیدی برد» نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن بودند. جایزه‌ای که درنهایت به فرانسیس مک‌دورمند رسید. در این فیلم رونان نقش مری استوارت رو بازی می‌کند و رابی در نقش ملکه الیزابت اول ظاهر می‌شود. رونان درباره‌ی این هم‌کاری می‌گوید: «مارگو فوق‌العاده‌ست ما صحنه‌های مشترک زیادی نداشتیم اما می‌توانستیم ذهن  هم را  بخوانیم و بدانیم چی در پشت ذهن‌‌هامان می‌گذرد.».  رونان در مصاحبه‌هاش بارها اعلام کرده از ۱۸ سالگی بازی در نقش ملکه اسکاتلند به او پیشنهاد شده و تو همه‌ی این ۵-۶سال به مری استوارت فکر می‌کرده و وقتی دوربین مجله «ووگ» به خونه‌ش می‌رود  و ازش می‌پرسد دوست داری جای کدام شخصیت تاریخی بازی کنی بلافاصله می‌گوید: «مری ملکه اسکاتلند». از سیرشا  رونان که بگذریم بازی در نقش ملکه الیزابت اول چالش سختی برای مارگو رابی بوده. چرا که بازی کیت بلانشت در نقش الیزابت اول بارها و بارها تشویق شده و بازی این دو ناخودآگاه با یک‌دیگر مقایسه می‌شود. رابی در یکی از مصاحبه‌هاش گفت که آماده‌سازی گریم‌ش نزدیک به سه-چهار ساعت طول می‌کشیده. از دیگر بازیگران این فیلم می‌شود به جو آلوین، جک لودن، دیوید تِننت ، مارتین کامپستون و گای پیرس اشاره کرد.

آن‌چه از تریلر ‌«مری ملکه اسکاتلند» منتشرشده نشان می‌دهد نقطه‌ی آغاز فیلم بازگشت مری استوارت از فرانسه به اسکاتلند و اتفاقاتی‌ست که او تا کشته‌شدنش به دست الیزابت با آن‌ها روبه‌رو می‌شود.

سابقه‌ی آکادمی اسکار در بیست‌سال اخیر نشان داده که از فیلم‌های بیوگرافیک استقبال می‌کند. فیلم‌های «الیزابت» ، «الیزابت: عصر طلایی»، «سخنرانی پادشاه»، «شبکه اجتماعی»، «استیو جابز»، «تئوری همه‌چیز»، «تاریک‌ترین ساعت» تنها تعدادی از فیلم‌های بیوگرافیک‌ند که اسکار به‌شان روی خوش نشان داده با این اوصاف و با توجه به ترکیب اعضای پشت صحنه و جلوی دوربین اگر در شب اهدای جوایز اسکار چندین و چندبار نام فیلم «مری ملکه اسکاتلند» را  شنیدیم نباید تعجب کنیم.

بیش‌تر ببینید:

معرفی فیلم: بازیکن شماره یک آماده | لینک تماشا